‘Ik heb dus mijn bedenkingen bij het afschaffen van het beoordelingsgesprek.’ Dat concludeert professor emeritus Paul Jansen in het artikel dat hij baseerde op zijn afscheidsrede als hoogleraar bedrijfspsychologie aan de VU. In Beoordelen: Meer bedrijfskundig en minder bedrijfspsychologisch legt hij uit hoe hij tot die conclusie komt. Er is tegenwoordig veel aandacht voor beoordelingsgesprekken en aan wat er mis mee is. Dan wordt er gekeken naar de psychologische invalshoek van wat er mis kan gaan door beoordelingsfouten. Maar, zo zegt Jansen, er is ook een bedrijfskundige invalshoek. ‘Medewerkers krijgen betaald om te presteren en de afnemers van die prestatie mogen beoordelen of zij waar krijgen voor hun geld. Beoordelen plaats ik dus in een businessmodel van transacties.’
Pianoconcert
Hij vergelijkt dat met iemand die een pianoconcert bezoekt maar niet erg onder de indruk is van de pianist. ‘Dan kan de pianist niet zeggen dat deze meer verstand heeft van pianospelen dan de luisteraar’, aldus Jansen. ‘Integendeel, de pianist zal moeten nagaan wat de luisteraar mist en wat zij daaraan kan doen. En als dat psychologisch pijn doet bij de pianist, moet dat maar.’ Jansen pleit voor een meer bedrijfskundige blik op beoordelen. Daarbij moet een medewerker ervoor zorgen dat hij of zij ‘beoordeelbaar is’, omdat managers veel medewerkers steeds minder vaak zien. ‘Beoordeelbaarheid betekent dat de medewerker zelf ervoor verantwoordelijk is dat de organisatie (de manager) in staat is diens bijdrage aan de organisatie te beoordelen.’
Transacties beoordelen
De scheidend hoogleraar is geen voorstander van een jaarlijks terugkerend gesprek op tevoren besproken normen. Daarvoor is tegenwoordig de dynamiek te groot. In plaats daarvan zou hij liever zien dat alle ‘transacties’ van een werknemer beoordeeld worden, omdat dat meer ‘objectieve informatie’ zou opleveren. Organisatorisch is dat echter lastig, omdat dat natuurlijk veel informatieverwerking met zich meebrengt.
Replieken en dupliek
Dit artikel is voorzien van twee replieken en een dupliek. Eén van Senior Talent Manager & Lead GROW bij VodafoneZiggo Mirella van der Heijden en één van professor Paul Boselie van het departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap. Deze replieken worden gevolgd door een dupliek van Paul Jansen.
Auteur
Paul Jansen is Professor Emeritus aan de School of Business & Economics, Vrije Universiteit Amsterdam.
|
|
Of ga naar het overzicht van alle nieuwe artikelen.