Wetenschappelijk worstelen met de praktijk…

Theoriegerichte onderzoekers willen échte impact maken, maar worden ‘afgerekend’ op publicaties in high impact tijdschriften en worstelen daarmee. Praktijkgerichte onderzoekers maken échte impact, maar het lukt ze nauwelijks daarover te publiceren in high impact tijdschriften. En worstelen daarmee. Worstelen is prima. Zeker in de wetenschap. Maar waar was het ons in die wetenschap ook alweer om te doen? De factor impact of de impactfactor?

De waarheid ligt wat mij betreft ook hier een beetje in het midden. En een beetje in Kenia …

Ik neem u echter eerst even mee naar Enschede. Universiteit Twente. Het tweejaarlijkse Dutch HRM Network Congres in november 2022. Tijdens het congres mag ik een panelsessie openen over ‘societal impact’. Een boeiende sessie met jonge wetenschappers die duidelijk worstelen met de vraag hoe je met je theoriegerichte (promotie)onderzoek écht impact maakt. In de HR-praktijk. Bij échte mensen. Ik pitch in de sessie hoe ‘wij van House of Skills’ in de metropoolregio Amsterdam impact maken. Door aanwezigheid. Door een actief, nieuwsgierig, onderzoekend en lerend onderdeel te zijn van een samenleving die volop in transitie is.

De Werkvloer

Als concreet voorbeeld noem ik ‘De Werkvloer’. De Werkvloer is – of eigenlijk was – een verdieping in de Openbare Bibliotheek van Amsterdam. Op de roltrap naar De Werkvloer kregen Amsterdammers alle uitdagingen te zien waar hún stad voor staat. Energietransitie, bouwopgave, zorgopgave, lerarentekorten, maatschappelijke uitdagingen … We daagden Amsterdammers op die roltrap nadrukkelijk uit om zélf onderdeel te worden van die uitdagingen. Op De Werkvloer konden die Amsterdammers vervolgens hún eigen actuele skillssets matchen aan vacatures op al die uitdagingen. Meestal samen met een loopbaancoach in een loopbaanhuisje; een ‘tiny house of skills’.

Zo activeerden we Amsterdamse human resources voor Amsterdamse uitdagingen en hielpen we honderden burgers zichzelf anders (en wellicht beter?) te benutten. Echte impact dus. Niet met een publicatie in een high impact tijdschrift voor een klein publiek van fijnproevers, maar in de praktijk, bij een groot publiek, elke (werk)dag weer.

Maar dat de praktijk verandert gebeurt wel vaker. Maar wat leren we daar eigenlijk van?

Wat ik vooral belangrijk vind aan het voorbeeld van De Werkvloer bij House of Skills is dat impact gemaakt wordt door praktijk- én theorievorming als één proces te zien. House of Skills onderscheidt zich door systematische monitoring van praktijkvorming. Zo komen we er al doende achter wat wel en wat niet goed werkt, voor wie, wanneer en waarom. Met praktijkgerichte onderzoeksmethoden, met als mooi voorbeeld de Reflexieve Monitoring in Actie (RMA). Bij RMA begin je op basis van de actuele stand van de wetenschap gewoon aan een verandering en al doende en reflecterend trek je steeds steviger conclusies. Conclusies die regelmatig worden gespiegeld aan de meest recente wetenschappelijke- én vakliteratuur én de laatste praktijkinzichten. En we veranderen voort, want dat verandert niet. Repeat.

Onvolledig

Dat in en met de praktijk veranderen en naast literatuur ook aan praktijk spiegelen van conclusies is voor de factor impact cruciaal. Want hoewel ik de wetenschappelijke literatuur hoog heb zitten – heel hoog zelfs – en hoewel ik hier helemaal niks wil afdoen aan de kwaliteit en het belang van die literatuur, is die literatuur per definitie wel onvolledig en loopt die altijd achter op de (HR-)praktijk. Zeker als het om de internationale high impact tijdschriften gaat. Maar als een in de praktijk zichtbaar fenomeen (nog) niet in een wetenschappelijk artikel beschreven staat, dan wil dat natuurlijk niet zeggen dat ‘we’ er nog niks over weten of dat het niet bestaat. Sowieso. Niet alle wetenschap staat in een tijdschrift. Toch?

Ik las wat dat betreft laatst een mooi bericht in de Volkskrant: het weer in Kenia laat zich door de klimaatverandering lastiger voorspellen. Daarom werkt het meteorologisch instituut nu samen met lokale gemeenschappen, zoals de Masai, die het weer op geheel eigen wijze voorspellen. Bijvoorbeeld door te kijken hoever de mieren van hun nest lopen. Ze combineren hier dus verschillende soorten wetenschap. Die van meteorologen en die van de lokale gemeenschap. ‘Het werd eerst afgedaan als hekserij’. Zou dat het zijn?

Masai

Wat ik wil zeggen is dat wetenschappers en onderzoekers op ons vakgebied, net als die meteorologen in Kenia, mét mensen, ín bedrijven en mét HR-professionals – de Masai van ons vakgebied – elkaar harder dan ooit nodig hebben om samen tot nieuwe kennis en nieuwe praktijken te komen en samen onderzoekend en reflecterend échte impact te maken. Wat mij betreft focussen onderzoekers en HR-praktijk eerst eens op de high impact zelf – veranderende praktijken – en doen we daar samen in en met de praktijk ook goed onderzoek naar. Bijvoorbeeld met RMA. De high impact tijdschriften zoeken we uiteraard op als zij klaar zijn voor inzichten uit deze praktijkgerichte onderzoeken, zodat we als onderzoekers ook onze h-index wat kunnen oppoetsen. Voor wat dat waard is…

En tot die tijd kunnen de inzichten uiteraard gewoon in dit tijdschrift. Een gerenommeerd tijdschrift dat door u en vrijwel alle huidige en toekomstige HR-professionals in het Nederlandse taalgebied in elk geval al 25 jaar verslonden wordt.

Jos Sanders is Lector Leren tijdens de beroepsloopbaan aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen