Onmacht: in samenleving en organisatie

Besproken door Ber Damen

De boekenproductie van Leike van Oss en Jaap van ’t Hek is jaloersmakend. Samen hebben zij inmiddels een indrukwekkende reeks boeken bij elkaar geschreven. Een oeuvre dat ooit startte met Onveranderbaarheid van Organisaties (2009), een boek over de taaiheid van werkprocessen, de robuustheid van organisaties en de moeite die het kost om organisaties te veranderen in de richting die wordt beoogd. Sinds ‘Onveranderbaarheid’ begint elke nieuwe titel van Van Oss & Van ’t Hek overigens met het voorvoegsel ‘on’.

Waarom dat zo is, weet ik niet. Maar het tekent de speelsheid waarmee zij hun serieuze kost opdienen en de kritisch-reflectieve blik die zij daarbij – ook naar zichzelf – aan de dag leggen. ‘On’ als tegenhanger en tegenwicht. ‘On’ als teken van twijfel en relativering. Twijfel aan en relativering van de stelligheid die sommige andere veranderaars vaak aan de dag leggen. ‘On’ als negatie van de blauwdenkers, de stappenplanners, de zekerweters en de absolutisten als het om veranderingen in organisaties gaat. ‘On’ ook als spanningsmeter voor dat waaraan het voorafgaat.

Maar nu is er dan Onmacht (2020). Drie jaar hebben de auteurs eraan geschreven. Jaren waarin zij zochten naar wat onmacht is, hoe het zich uit, waar het door ontstaat en wat je ermee moet. Opnieuw is het een prachtig boek geworden. Hoogst actueel, boven op de golf van de tijd. Het boek verschijnt op het moment dat de coronacrisis in volle hevigheid woedt…

Lees de volledige boekbespreking hier