Een eigentijdse klassieker
Handboek Human Resource Development – Organiseren van het leren
Besproken door William de Kaste en Marlo Kengen
Wil je greep krijgen op het leren van kenniswerkers of juist een laagopgeleide doelgroep succesvol laten leren? Wist je dat zelfsturend leren niet per definitie gaat over individuele leerprocessen? Wist je dat de invloed van de werkomgeving cruciaal is om van leren naar presteren in het werk te komen? Zoek je ontwerpprincipes voor het inrichten van verschillende vormen van online leren? Op deze en héél veel andere vragen rond leren en ontwikkelen vind je een antwoord in het nieuwe handboek Human Resource Development, samengesteld onder redactie van Rob Poell en Joseph Kessels.
Het uitgeven van een lijvig handboek van meer dan 800 pagina’s is in onze vluchtige, online tijd een opvallend ‘statement’. Een uitgever die het aandurft om zo’n handboek te publiceren toont vertrouwen in de redactie en in de positie van dit handboek in het vakgebied. De redacteuren hebben op hun beurt vertrouwen getoond in de 85 auteurs en het handboek samen vormgegeven. De redacteuren zijn voor deze vernieuwde druk geenszins gemakzuchtig te werk gegaan. Maar liefst 31 van de 45 hoofdstukken zijn volledig nieuw. Eén van die hoofdstukken is overigens van onze hand. In deze bespreking kijken we echter naar het boek als geheel. Dat doen we vanuit drie invalshoeken: relevantie voor de HR-professional, professionele ontwikkeling en duurzaamheid.
Relevantie voor de HR-professional
Het boek is bedoeld voor HR(D)-professionals die zich bezighouden met vragen omtrent het organiseren van het leren. Ook voor docenten en studenten aan HR-gerelateerde opleidingen vormen de hoofdstukken een rijke reflectie op het HRD-vakgebied. Voor veel HR-professionals fungeert dit handboek vooral als naslagwerk. Wij zijn van mening dat het boek meer is dan dat.
Het boek kent acht thematisch geordende delen die samen een breed en onderbouwd perspectief bieden op de belangrijkste vragen die spelen bij het organiseren van het leren. De acht thema’s bieden een handige navigatie en brengen de lezer snel bij de verschillende hoofdstukken. Het eerste deel gaat in op HRD als professie. Het brengt de voortdurende beweging van het HRD-vakgebied duidelijk in beeld. In deel twee staat leren op de werkplek centraal. Dit thema werd ook in de eerste en tweede editie besproken. Deel drie bespreekt leren in teams en gemeenschappen vanuit uiteenlopende invalshoeken. Het vierde deel gaat over HRD binnen specifieke sectoren, zoals de hightechindustrie, rechtspraak of zorg. In deel vijf staan talentontwikkeling en leiderschap centraal, met speciale aandacht voor een positieve leercultuur. Het zesde deel bespreekt het ontwerpen van leerpraktijken. De talrijke bijdragen laten zien dat dit een zelfstandige rol is binnen het HRD-vakgebied. Het zevende deel laat het toenemende belang en mogelijkheden van (leer)technologie voor HRD zien. Het achtste en afsluitende deel bespreekt HRD en prestatie, met onder andere aandacht voor effectiviteit en het inzetten van meetinstrumenten.
Zo geeft het handboek als geheel een zeer breed en actueel perspectief op het HRD-vakgebied. Dat gebeurt vanuit een overwegend Rijnlandse benadering. We zien vooral in het laatste deel aandacht voor de relatie tussen HRD en prestatie. In de andere delen komt die relatie minder expliciet aan de orde. Ten slotte zien we in verschillende hoofdstukken aandacht voor de aansluiting van HRD op HR-beleid en organisatiedynamiek. Dat juichen we toe. Een strategische positie opent immers de deur naar meer veranderkundige vraagstukken en de mogelijkheid tot duurzame verandering. In een toekomstige vierde druk is wat ons betreft dan ook plaats voor bijdragen over duurzame organisatieontwikkeling.
HRD als professie
Het handboek start met ‘HRD als professie’, een bijdrage met rijke en onderbouwde beschrijvingen van verschillende aspecten van het vak, waaronder de benaderingswijzen van leervraagstukken, de functie van het vakgebied, de inrichting van de leerfunctie in organisaties en de bekwaamheden van de HRD-professional. Dat vierde aspect blijft wat onderbelicht in onze ogen. Mogelijk richt HRD zich van nature op het creëren van condities voor de ontwikkeling en het leervermogen van medewerkers. Dit maakt dat het vak mogelijk vooral kijkt naar de ander en zichzelf vergeet aandacht te geven.
In de epiloog van het handboek is aandacht voor het belang van identiteit en het bestaansrecht van HRD. Om die beide aspecten te verstevigen, denken wij dat inzicht in de geschiedenis van het vakgebied meer aandacht mag krijgen. Zo kan de HRD-professional huidige en toekomstige ontwikkelingen beter plaatsen en toetsen.
Duurzaamheid
Onze Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) levert een bijdrage aan een duurzame wereld. Vanuit dit perspectief kijken we naar de inhoudelijke bijdrage van de verschillende hoofdstukken. In talrijke hoofdstukken is duurzaam leren en innoveren het uitgangspunt. Hierbij gaat het om een mensgerichte werkwijze met aandacht voor een blijvend, langdurig en positief effect.
Ondanks de veranderende en onvoorspelbare situaties blijft de HRD’er vooruit kijken en werken vanuit een gedegen kennisbasis. We vinden het belangrijk dat dit handboek de HRD-professionals uitdaagt om dit te blijven doen, ook wanneer de organisatie om ad-hoc- en kortetermijnoplossingen vraagt.
In de derde editie van het handboek HRD speelt leren in alle fasen van de loopbaan een prominente rol. Leren vindt voor veel medewerkers de hele loopbaan plaats. Hierdoor raakt leren steeds meer verbonden met het bredere en op lange termijn georiënteerde ontwikkelen. Vanuit dit perspectief is het leren van bekwaamheden een duurzame investering voor zowel de loopbaan van medewerkers als de innovatiekracht van de organisatie.
Het handboek HRD laat zien dat het vakgebied volop in ontwikkeling is. Talrijke vakgenoten beschrijven de HRD-kennisbasis met zorg en aandacht. Het handboek is een eigentijdse klassieker en verdient een mooie plek op de boekenplank van HRM-, HRD- en L&D-professionals (in opleiding).
William de Kaste en Marlo Kengen
Auteurs zijn hoofddocent aan de bachelor Learning and Development in Organisations (HAN)
Bibliografische gegevens:
Titel Handboek Human Resource Development
Redactie Rob Poell en Joseph Kessels
ISBN 9789401481472
Uitgever LannooCampus
