Besproken door Stephan Corporaal

Veel artikelen over HR begonnen de afgelopen decennia met de constatering dat technologie ons werk en de HR-functie drastisch gaat veranderen. Veelal werden die grote veranderingen door technologie als context beschouwd en niet zozeer als object van onderzoek. Gelukkig is de afgelopen tijd ook een omvangrijk pakket van onderzoeken verschenen over hoe technologie, werk en HR concreet beïnvloedt. Het in april verschenen research handbook ‘Human Resource Management and Disruptive Technologies’ biedt een actueel overzicht daarvan en toont ons hoe HR-onderzoekers en professionals kunnen anticiperen op de impact van disruptieve technologie, zoals AI.

Vormgeven van een mensgerichte toekomst

De auteurs beginnen het boek met een kort overzicht van diverse onderzoeken die afgelopen jaren hebben proberen te voorspellen hoeveel banen verdwijnen door technologie. Ook behandelen zij het bekende debat in deze onderzoeken, tussen auteurs die massawerkloosheid voorspellen en anderen die juist de kansen van technologie benadrukken voor het verbeteren van de kwaliteit van werk. De auteurs pleiten voor het doorbreken van dit debat. Voor hen staat niet de vraag centraal hoeveel werk wordt overgenomen door technologie, maar welke nieuwe prestaties mensen kunnen bereiken met een goede ondersteuning van technologie, zoals AI. En daarvoor is actie, snelheid en aanpassingsvermogen nodig van bedrijven. Bijvoorbeeld het gebruik van analysetechnieken in strategische personeelsplanning en het hanteren van een meer holistisch en door data ondersteund opleidings- en ontwikkelingsbeleid. Alleen dán kunnen we de intelligentie van nieuwe technologie overtreffen met mensgerichte keuzes. In bijna elk hoofdstuk van het boek komen perspectieven terug hoe we die opgave kunnen adresseren.

Op de rug springen van technologie

Willen we technologie ten dienste houden van medewerkers, dan moeten we eisen stellen aan technologie. Met diverse voorbeelden en contexten worden die eisen inzichtelijk en verhelderend gemaakt; wat zijn negatieve gevolgen van het niet stellen van die eisen voor medewerkers. Zo zijn er meerdere hoofdstukken over ‘algoritmisch management’: het monitoren, controleren en aansturen van mensen door algoritmes in organisaties of zzp-platformen. Zonder ingrijpen heeft algoritmisch management negatieve gevolgen voor bijvoorbeeld ervaren autonomie, onderling vertrouwen en stress. Die negatieve gevolgen zullen voor veel lezers niet nieuw zijn, maar het handboek geeft vervolgens óók perspectieven welke eisen we aan technologie moeten stellen om die negatieve gevolgen te beheersen. Bovendien maakt het boek nog eens inzichtelijk dat niet de technologie an sich, maar de organisatiekeuzes rondom het inzetten van de technologie, allesbepalend zijn. En juist voor díé organisatiekeuzes, zoals de manier van belonen en ontwikkelen en de inrichting van de interactie tussen medewerkers, is HR van allesbepalende invloed. Het boek beschrijft overtuigend met diverse voorbeelden hoe belangrijk het is dat HR op de rug van technologie spring, meerijdt en die beïnvloedt om technologie op de juiste plaats te houden.

Biases en ethische dilemma’s in AI-powered HRM

De auteurs geven een overzicht van belangrijke biases die kunnen ontstaan bij de inzet van AI in HRM. Bijvoorbeeld het gebrek aan data van niet-westerse personen dat de basis vormt voor AI-algoritmen in bijvoorbeeld selectieprocedures, dat leidt tot benadeling van die groep. Een ander beschreven voorbeeld was het door AI onterecht negatief interpreteren van bepaalde woorden als privé-werkbalans in selectieprocessen. Ook die biases zijn niet nieuw voor de meeste lezers. Echter, de auteurs verbinden er normatieve kaders voor HR-onderzoekers en praktijkdeskundigen aan. Bijvoorbeeld principes op het gebied van privacy, beloning en accountability rondom digital governance in HRM. Helaas niet altijd even uitgewerkt met praktijkvoorbeelden, maar wel duidelijk en allesomvattend genoeg voor een goede reflectie op mogelijke handelingsperspectieven. De auteurs tonen ook onderzoek waaruit blijkt dat de samenwerking tussen AI-ontwikkelaars en HR-professionals effectief is voor het doorbreken van biases en laten daarmee het belang zien om de doorgaans stevige muren tussen technologie en HR te doorbreken.

De HR-professional als gatekeeper

In het boek worden de gevolgen van technologie op HR geconcretiseerd in een breed spectrum van voor HR-professionals relevante contexten: online arbeidsplatforms, leidinggeven op afstand, collega’s die geïsoleerd van elkaar dreigen te raken door werken op afstand, de samenwerking tussen mens en robot en het klantperspectief in HRM. Specifiek voor AI, tonen de auteurs dat de meeste aandacht in onderzoek tot nu toe uitgaat naar de inzet van AI in recruitment processen. Met een diepgaand meerjarig case-onderzoek naar het benutten van AI in recruitment wordt vervolgens heel concreet gemaakt hoe de rol van HR veranderd door AI. Bijvoorbeeld de HRM’er als gatekeeper die tijdens het wervingsproces, in plaats van kandidaten uitkiest, samen met managers, data selecteert voor AI-algoritmen. Of de HRM’er als mediator die expertise heeft om te mediëren in verschillen tussen menselijke en AI gebaseerde conclusies.

Overzichtswerk dat tot reflectie en handelen aanzit

Het research handbook ‘Human Resource Management and Disruptive Technologies’ is een actueel overzichtswerk dat in technologie geïnteresseerde onderzoekers en professionals niet teleurstelt. Het boek maakt de uitdagingen die het gevolg zijn van nieuwe technologie zoals AI concreet, biedt perspectieven en handelsrichtingen voor HR om die technologie op een verantwoorde manier te benutten en toont de belangrijkste inzichten uit het onderzoek dat de afgelopen jaren is verschenen. Het boek geeft zowel HR-professionals als onderzoekers een gedegen kennisbasis en voorbeelden om het debat in de organisatie aan te gaan over de verantwoorde en mensgerichte inzet van technologie.

Bibliografische gegevens

Titel: Research Handbook on ‘Human Resource Management and Disruptive Technologies
Auteurs: Tanya Bondarouk en Jeroen Meijerink
Uitgeverij: Edward Elgar Publishing
ISBN: 978 1 80220 923 5