Dossier Arbeidsverhoudingen
Van Prikklok tot Thuiswerken
In dit boek beschrijft Ton de Korte hoe de arbeidstijden en de contractuele arbeidsrelaties zich in de loop der tijd hebben ontwikkeld en wijst hij op een nieuwe tweedeling in de maatschappij.
Het Polderkartel
De huidige arbeidsverhoudingen worden in historisch perspectief geplaatst en de lezer wordt op zijn minst gedwongen om na te denken over de toekomst van arbeidsverhoudingen in Nederland
‘De goede baan’ is aan herdefiniëring toe
Het lijkt erop dat het tijd is om ‘waarde(ring) van werk’ te herijken, en om in het verlengde van de wetenschappelijke discussie over ‘goed werk’ ook in het dagelijkse debat de definitie van ‘een goede baan’ te herzien. Het één (een goed salaris) sluit het ander (het leveren van een maatschappelijke bijdrage) natuurlijk niet uit, maar het is aan ons wat we waarderen in mensen en banen.
Winst te behalen bij medewerkersparticipatie Politie
Bij de Nationale Politie is het heel vanzelfsprekend dat medewerkers betrokken worden bij beslissingen over hoe het werk uitgevoerd wordt. De ruimte om te participeren bij (beleids)beslissingen óver het werk, is veel beperkter.
Ongelijkheid door grotere macht werkgevers
De arbeidsmarkt en de arbeidsverhoudingen in Nederland zijn in de afgelopen jaren sterk veranderd. Op de arbeidsmarkt is diversiteit, fragmentatie en ongelijkheid toegenomen en de macht is meer en meer komen te liggen aan de werkgeverskant. Blijvende loonmatiging en verdere flexibilisering van de arbeidsmarkt zijn het gevolg.
Hoe goed werkt Nederland?
De periode 2009 tot 2020 kan – vanuit economisch perspectief – worden beschouwd als een interbellum. Van de financiële crisis van 2008 / 2009 tot de coronacrisis van 2020, met in ons land vanaf het derde kwartaal van 2014 een ongekend groei. Arbeidsmarkt en arbeidsverhoudingen hebben in deze tijd een grote dynamiek laten zien. Het boek Hoe werkt Nederland? geeft daarvan een mooi overzicht. Het is geschreven door negentien auteurs, allen werkzaam bij of nauw verbonden aan AIAS, een onderzoeksinstituut dat is gelieerd aan de Universiteit van Amsterdam.
(Verboden) Onderscheid tijdens het aanbieden en aangaan van een arbeidsverhouding
Auteur(s): René van Someren. Editie 2017, nr. 6
HRM en vakbonden: ‘wij tegen zij’ of duurzame partners?
Inspiratie uit de sector van de chemie en life sciences
Het wij-zij denken binnen arbeidsrelaties volledig proberen uit te schakelen, is utopisch. Er zullen altijd verschillende rollen en werkelijkheidsbeelden tussen werknemers en werkgevers in organisaties blijven bestaan. Arbeidsrelaties mogen evenwel niet polariseren, maar moeten juist uitnodigen om te komen tot een constructieve uitwisseling van werkelijkheidsbeelden en kennis. Dit proces van uitwisseling kent binnen de HR-discipline reeds een lange traditie vanuit de participatie-gedachte en wordt vandaag opgepikt onder de hippe term van ‘co-creatie’. Wij gingen in een studie bij HR-stakeholders in de sector van de chemie en life sciences na of er […]
Nieuwe bezems vegen schoner
Aukje Nauta, Kees Blokland, Erwin Witteveen
Editie 2013, nr. 1
Sociale innovatie wordt vaak gezien als typisch iets voor hooggeschoolde banen. Ten onrechte, zo blijkt uit deze praktijkcasus over de schoonmaakbranche, die werd geteisterd door een niet te stuiten prijserosie die al vijftien jaar voortwoekerde. De spelregels van devrije markt boden geen soelaas. De ommekeer kwam toen de schoonmakers in opstand kwamen en veranderingen afdwongen middels organizing, een stakingsvorm die nieuw is voor Nederland. De schoonmakers waren later ook betrokken bij het creëren van de op-lossing, die in een intensief polderproces met werkgevers, opdrachtgevers, intermediairs en vakbondsbestuurders tot stand kwam. En passant […]
Een andere Amerikaanse visie op arbeidsverhoudingen
Boekbespreking
John W. Budd, Employment with a human face. Balancing efficiency, equity and voice
Editie 2009, nr. 1
Jan Kees Looise
John Budd is hoogleraar Industrial Relations aan de Carlson School of Management van de University of Minnesota. Wie zijn persoonlijk website opslaat (via Google laat die zich gemakkelijk vinden) vindt daar – naast allerlei praktische informatie voor het bestuderen, onderwijzen en trainen van arbeidsverhoudingen – een aantal titels van boeken en onderzoeksthema’s die afwijken van het gangbare op dit gebied. Enkele voorbeelden: Employment with a human face. Balancing effi ciency, equity and voice (boek 2004), The Ethics of Human Resources and Industrial Relations (boek […]
Arbeidsverhoudingen in het nieuwe Europa
De moeizame ontwikkeling van het Europees Sociaal Model
Europa zit in een moeizame fase van ontwikkeling. Nadat Nederland en Frankrijk in 2005 de Europese Grondwet hebben weggestemd, heeft nu de Ierse bevolking met een referendum ‘nee’ gezegd tegen het Verdrag van Lissabon, dat de Europese Grondwet moest vervangen. Binnenkort krijgen de Ieren opnieuw de kans zich in een referendum over de toekomst van de Europese besluitvorming uit te speken. Met het grote aantal lidstaten lijkt het Europese beleid steeds moeilijker te sturen. Met name sinds de uitbreiding van de EU met landen uit het voormalige Oostblok lijken de grenzen van Europese […]
Het Belgische collectieve systeem van arbeidsverhoudingen gespiegeld aan Nederland
In dit artikel beogen de auteurs wat één van hun voorgangers (Mok, 1985) een oefening in differentiële sociologie noemde, namelijk een vergelijking van arbeidsverhoudingen of misschien beter het collectief overlegsysteem dat zich met deze arbeidsverhoudingen bezig houdt in België en Nederland. Zij maken daarbij gebruik van cijfermateriaal dat is verzameld in een project voor de European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions. Vanuit een systeemperspectief op arbeidsverhoudingen zijn in dit project cijfers verzameld over het georganiseerd, collectief systeem van arbeidsverhoudingen.
Veranderende arbeidsverhoudingen en de positie van HRM
De primaire arbeidsverhouding, zijnde de arbeidsrelatie tussen een werkgever en een werknemer heeft de afgelopen decennia een aantal fundamentele verandering ondergaan. In dit artikel wordt een aantal van deze veranderingen geschetst, welke nieuwe HR-opgaven zich daarbij voordoen en wat daarvan de gevolgen zijn voor de HR-functie in bedrijven en instellingen. De veranderingen en nieuwe opgaven vragen ook om een vernieuwde identiteit van de HR-functie.
Aanpassingsvermogen als kracht in het stelsel van arbeidsverhoudingen
Commentaar op het artikel ‘Half vol of half leeg: arbeidsverhoudingen anno 2008’ van Ton Korver.
Is het glas half vol of half leeg als we kijken naar de arbeidsverhoudingen anno 2008? Korver brengt dit als een vraag, maar de lezer wordt al snel duidelijk hoe Korver erover denkt. Hij uit vele zorg- en kritiekpunten op de gang van zaken, terwijl slechts zeer beknopt en summier aan bod komt waarom het glas ook als half vol gezien kan worden. Met die behoorlijk onevenredige ‘bewijslast’ is de teneur van Korver’s bijdrage duidelijk: het glas is half leeg wat hem betreft. En om […]
Help, het systeem werkt!
Commentaar op het artikel ‘Half vol of half leeg: arbeidsverhoudingen anno 2008’ van Ton Korver.
Ton Korver vraagt zich af of de arbeidsverhoudingen in Nederland nog wel passen bij de (toekomstige) uitdagingen waar Nederland voor staat. Hierbij gaat hij met name in op de (institutionele) betekenis van de vakbeweging ten aanzien van de fundamenteel wijzigende arbeidsmarkt. Korver stelt dat de traditionele arrangementen rondom arbeid met name gericht zijn op het behouden van participatie. Deze focus op participatie zette daarmee dan ook een rem op het inrichten van een meer dynamische arbeidsmarkt. Eigenlijk lijkt Korver te stellen dat de […]
Half vol of half leeg: arbeidsverhoudingen anno 2008
De stelling dat het Nederlandse stelsel van arbeidsverhoudingen zich inmiddels bewezen heeft, en tot tal van aanpassingen en uitdagingen heeft geleid, kan even goed worden verdedigd als de stelling dat vandaag de dag zo veel structurele veranderingen op de agenda staan dat ook het stelsel als zodanig op de schop moet. In het eerste geval kan worden gewezen op de cao, onmiskenbaar het kernstuk van het stelsel van arbeidsverhoudingen. Daartegenover staan de vervagende grenzen tussen branches (bijvoorbeeld zorg en catering, wonen en zorg), bedrijfstakken en sectoren aan de ene kant en op het verschuiven van het accent van banen (en […]
Arbeidsverhoudingen: de oude toekomst voor HRM?
Redactioneel
Editie 2009, nr. 1
In de British Journal of Industrial Relations van juni vorig jaar pleit de bekende historicus van de arbeidsverhoudingen Bruce Kaufman (Kaufman, 2008) voor een terugkeer naar het ‘original industrial relations’ (OIR) paradigma. Dit originele paradigma stamt uit de – Amerikaanse – begintijd van de arbeidsverhoudingen als academisch aandachtsgebied, de periode 1919-1920.
Meer lezen? Download hier de pdf.
Of zoek verder in de database.
Zetten de HRM-megatrends door in het cao-overleg?
Artikel
Editie 2007, nr. 4
Maurice Rojer
Digitalisering, vervagende grenzen, een pluriformere samenstelling van de bevolking, een groeiend gevoel van onzekerheid, het krijgen en nemen van meer verantwoordelijkheid, langer vitaal blijven en van verzorging naar participatie. Deze trends beschrijft Hans van der Heijden in zijn artikel als ‘de zeven megatrends die ons werk en werken op hun kop zetten’ de komende vijf tot zeven jaar.
Meer lezen? Download hier de pdf.
Of zoek verder in de database.
HRM, Hoger Rendement met Mensen – zolang dit ‘werkt’?
Column
Editie 2003, nr. 4
Erik Henderickx
Dit themanummer concentreert zich op institutionele regelingen en de sturing daarvan binnen het samenspel van de arbeidsverhoudingen, waarbij vanuit een sociologische optiek ruil en macht essentieel zijn. Maar brengen wij daarmee de sociale realiteit in kaart?
Meer lezen? Download hier de pdf.
Of zoek verder in de database.